Kod adı PBF-9 olan ve uzaktan takip edebileceğimiz onikinci piko balon
uçuşumuzu gerçekleştiriyoruz. Bu uçuşta bu sefer bambaşka bir radyo modülü deniyorum.

1. Gün (18 Kasım 2019) : İlk gününde balonumuz gayet güzel sinyal vererek 7 bin metreye kadar ulaştı. Balonu öğlen gönderdiğim için güneşten fazla yararlanamadık.

Bu uçuştaki esas amacım balonumuz buluta girdiğinde neler olduğunu anlamaktı. Lakin bulutlu bir günde yollamama rağmen tam istediğim gibi bir senaryo olmadı. Bir ara kısa bir süreliğine sanırım buluta girdi (bir süre nem arttı ve sıcaklık düştü) ama çok uzun sürmedi.

Balon çok hızlı gittiği için yarın sabah sinyal almayı beklemiyorum Kazakistan sınırına ulaşacağı için. Fakat belki küçük bir ihtimal sinyal alabiliriz.

—————————————–

Hazırlık

Uçuşlarımızı düzenli takip edenler genelde Radiometrix HX1 radyo modülünü kullandığımızı bilirler. Fakat bir süredir artık tek başıma uğraştığımdan ve evde bu işler için basit de olsa ufak bir ortam kurduğumdan artık farklı şeyler deneyebiliyorum.

Bu sefer de radyo modülü olarak maliyeti çok da düşük olan ve Amatör Radyocuların yakından tanıdığı Dorji DRA818V modülünü kullandım. Türkiye’deki APRS ekosistemine büyük katkı sağlayan taaprs.org ekibinden Semih (TA2AWO) arkadaşımızın başlangıç desteği ile birlikte epey uğraşarak farklı bir yazılım ve donanımla bu sefer ki uçuşu hayata geçirdik. Neden epey uğraştığımı da aşağıda detaylı açıkladım 🙂

Bu uçuştaki önemli değişikliklerden başlayarak neler yaptığımı kısaca bir özetlemek istiyorum.

• 3 adet PowerFilm solar panel ve 2 adet 10F’lik, 1 tane de 1F’lik kapasitör kullandık. Neden mi bu kadar çok kullanmak zorunda kaldık. Çünkü yeni radyo modülümüz 1 Watt’lık ve enerji tüketimleri yüksek 🙂
• Yine Arduino Pro Mini kullandık ve daha hafif olduğu için ama 5 Volt’luk modelini kullanmak zorunda kaldım. Zorun kaldım diyorum çünkü ilk başlarken referans aldığım bu linkteki açık kaynak kodlu yazılım sadece Atmega 328 tabanlı ve 16MHz’de çalışan çipleri destekliyor. Maalesef Arduino Pro Mini 3.3V’ler 8MHz’lik, bu yüzden modülasyonda sorun çıkıyor. Pro Mini 5V’ler ise 16MHz
• Dorji DRA818V yerine, aslında aynı modülün diğer bir Çin klonu olan Nicerf SA818V kullanacaktım, hatta ilk testleri onunla yaptım 4.5V’ye kadar desteklediği için. Fakat bu modül solar panel dostu değil, yani ilk açılışta korkunç bir güç çektiğinden sistem hiç uyanamıyor solar panel ile. Bu yüzden Dorji’ye dönmek zorunda kaldım. Fakat Dorji de yüksek voltaj hiç sevmiyor. (Maksimum 3.7V) Arduino 5V kullandığım için bu da bir problemdi ama GPS modülünün regülatörünün olması ve 3.3V veren bir pin out’unun olması nedeniyle bu pine 2F’lik bir kapasitör bağlayarak bu sorunu da çözdüm 🙂
• Bu uçuşta bulutlu hava testi yapmak istiyordum. Yani balonumuz bulutlu havada nasıl davranıyor görmek istedim. (Önceki balonlar bu yüzden çok uzun yaşamıyor) Bu nedenle BME280 sıcaklık, basınç ve nem sensörü kullandım. (Comment kısmında yolluyorum)
• Çağrı kodu olarak TA2MUN-8 kullanmak zorunda kaldım çünkü kullandığım açık kaynaklı yazılım çift haneli SSID’leri desteklemiyormuş (şaka gibi değil mi) Fakat bunu en son farkettiğim için ve yazılımda epey değişiklik yaptığım için bu uçuş artık böyle olacak. Çünkü kodu da epey değiştirmiş ve sadeleştirmiştim hafıza sorunları da yaşadığım için. Fakat bir sonrakine Arduino Pro Mini 3.3V ile kullanabileceğim başka bir yazılım kullanacağım.
• C konusunda çok bilgim yoktu (Java’da daha iyiyim) fakat artık tek başıma uğraştığımdan C öğrenmeye başladım. Özellikle String operasyonları konusunda başta çok zorlandım fakat sonradan alıştım. Bu sayede orijinal kodda olmayan lokasyon bazlı frekans değiştirme özelliği ekledim. Eğer balon uzun yaşarsa Çin’de veya Amerika’da farklı frekanslardan yayın yapacak.
• Son olarak balonumuz çok ağır oldu doğal olarak. Fakat amacım zaten çok yukarılara çıkarmak değil. Yeni modülleri ve bulut içindeki davranışlarını test etmek.

Not: APRS konusunda daha detaylı bilgi almak için bu yazımıza göz atabilirsiniz.

PBF-9’de Kullanılan Modüllerin ve Malzemelerin Tüm Listesi

• Arduino Pro Mini (5V) : Arduino Pro Mini’nin 3.3 Voltluk modeli de var fakat biz 5 Voltluk olanından kullandık bu uçuşta mecburen. http://www.robitshop.com/arduino-pro-mini-328-5v16mhz

• GPS Modülü (Adafruit GPS v3)  : Elimde zaten vardı önceden almıştım (sanırım robotistandan) 3.3v’lik çıkışı nedeniyle tercih ettim. https://www.adafruit.com/product/746 

• APRS Modülü (Dorji DRA818V) : Farklı frekanslarda çalışabilen APRS modülü. https://www.aliexpress.com/item/DRA818V-VHF-Band-Wireless-Voice-Transceiver-Module-Transmitter-and-Receiver/32619769504.html
• Sıcaklık, Basınç ve Nem Sensörü (BMEE 280) : Balonumuz bulutlara girince ne yapıyor görmek için. https://www.robotistan.com/adafruit-bme280-i2cspi-sicaklikbasincnem-sensoru

• Emaye Bobin Teli : Çok hafif ve dışı emaye kaplı olduğu için yalıtkan. Anten olarak ve modül bağlantılarında kullandık.  http://urun.gittigidiyor.com/bilgisayar-tablet/0-50-emaye-bobin-teli-50-metre-258070434

• Solar Panel (Güneş Pili) : Bu sefer çok daha hafif ve esnek 4.8V ve 50mA’lık panellerden 3 tane kullandık. Her bir panelin ağırlığı 4 gram. https://www.amazon.com/PowerFilm-Low-light-Solar-Module-50mA/dp/B00B5G42T8

• Kapasitör : 1 adet 2.7Volt’luk & 1 Farad’lık, 2 adet de 10F’lik kapasitörlerden kullandık. https://www.aliexpress.com/item/3PCS-fala-capacitor-2-7v10f-super-capacitor-high-current-Low-ESR-fast-delivery-2-7V10F-ultra/32715563451.html

• Silver Giant Round 36″ Qualatex Foil Balloon : Alüminyum parti balonu kullanıyoruz fakat Türkiye’de bu kalitede ve büyüklükte bulmak zor olduğu için Amerika’dan getirtiyorum hep. Fakat parti malzemeleri satan mağazalarda başka markaların daha küçük ebatlılarını (18″ çapında) bulabilirsiniz. https://www.amazon.com/gp/product/B01EZXG3AS
• Balon için helyum :  Hidrojene göre daha pahalı ama kesinlikle çok çok daha güvenli. Kesinlike helyum ile başlayın, ayrıca parti malzemeleri satan yerlerde kolayca bulabilirsiniz. (Lütfen uzmanlaşmadan ve gerekli eğitimi almadan hidrojen kullanmayın. Hidrojen çok yanıcı bir gazdır.)

• Kaynak Kod : Bu uçuşta baz aldığım Arduino kaynak koduna https://github.com/custom-ds/arduinotrack-firmware/blob/master/ArduinoTrack/ArduinoTrack.ino adresinden erişebilirsiniz. Ama epey değiştirdim, yani benim kullandığımın bununla pek ilgisi kalmadı 🙂

Ayrıca henüz göz atmadıysanız Sık Sorulan Sorular sayfamıza bir göz atmanızı öneririz 🙂

Mustafa Tan
TA2MUN