Kod adı PicoAPRS-3 olan ve uzaktan takip edebileceğimiz dokuzuncu piko balon
uçuşumuzu bugün (13 Ağustos 2017) başlattık. Bu uçuşta yine bir önceki uçuşta (PicoAPRS-2) kullandığımız gibi değişken frekanslı bir modül kullanıyoruz ve bu uçuşun esas amacı önceki PicoAPRS uçuşlarında yaşadığımız enerji problemini çözüp çözemediğimizi görmek.

3. Gün (15Ağustos 2017) : Balonumuzdan üçüncü günde de sinyal alabildik. Aslında hiç umudum yoktu fakat gece hızı düştüğü için Türkiye’yi terk etmemişti. Bu yüzden Kars’taki Digipeater’lar sayesinde Azerbaycan’a kadar takip edebildik.

Bu arada balonumuzun gece hızının düşmesinin nedeni irtifa kaybetmesi. Bunun sebebi de güneşin gitmesi. Güneş olunca balon ısınıyor, ısınınca da içindeki helyum molekülleri hareketleniyor, bu da balonun daha da genleşmesine ve dolayısıyla yükselmesine neden oluyor. İrtifa arttıkça da daha hızlı esen rüzgarlara denk geliyor.

Son olarak balonumuz Çin’e kadar hiç iGate’in olmadığı bir bölgeye giriyor. Fakat yolu üzerinde Pakistan olduğu için Pakistan’daki radyo amatörlerinden yardım istedik. Bizim için balonumuzu takip edecekler. Haber alırsak burada paylaşacağım 🙂

2. Gün (14 Ağustos 2017) : Balonumuzdan ikinci günde de gayet güzel sinyal aldık. (İlk sinyali sabah 09:47’de, son sinyali de akşam üstü 16:07’de.)  Sabah Trabzon açıklarından başladığımız takibimiz en son sinyalini atttığı Kars açıklarında sonlandı.

Yarın sabah Azerbaycan’da iken sinyal atmaya başlayacak fakat artık Çin’e kadar iGate olmayan bir bölgeye giriyor. Yani yarın sabah çok düşük ihtimal ama belki 1-2 sinyal yakalayabiliriz Kars’taki Digipeater’lar sayesinde, ya da Çin’e kadar  hiç haber alamayız.

1. Gün (13 Ağustos 2017) : Balonumuzdan ilk günde gayet güzel sinyal aldık. (Sabah ilk sinyali 10:37’de, akşam üstü son sinyali de 16:34’te). Dolayısıyla enerji problemlerimizin büyük kısmını çözmüş gözüküyoruz. Fakat halen sabah erken ve akşam üstü çok kapanıp açılıyor. 144.800 MHz için sorun değil ama 15 dakikada bir diğer frekanslarda atılan beaconlar için iyi değil. Bu yüzden bir sonraki uçuşta bunun için de bir önlem alacağız.

Bu arada balonumuzun şu anki rotası Gürcistan’a doğru. Dolayısıyla yarın sabah Artvin açıklarında ilk sinyali almayı umuyoruz.

———————————————- 

Yaklaşık 2 hafta önce gerçekleştirdiğimiz kod numarası PicoAPRS-2 olan uçuşumuzu takip edenler hatırlarlar. O uçuşta ikinci kez PicoAPRS isminde farklı bir modül kullanmıştık. Fakat kullandığımız modül balon uçuşları için değil de daha çok yerde kullanıma göre tasarlandığından, modülün geliştiricisi Taner Bey ile irtibata geçip modülü bir miktar balonlarda kullanıma uygun hale getirtmiştik.

Hatırlarsanız bir önceki uçuşta, ilk uçuşta yaşadığımız sorunları çözmek için bazı değişiklikler yaptığımızı paylaşmıştık. Bu değişiklikler işe yaradı da ama tamamen değil. Balonumuz 4 gün kadar takip edebildik (konumsal olarak sadece ilk gün) ve şunu gördük ki GPS modülü enerjisini direkt PicoAPRS’ten alınca sağlık çalışmıyor.

Bu yüzden bu uçuşta GPS direkt kapasitörlerden beslemeye karar verdik. Ayrıca PicoAPRS sinyal yollarken çok fazla enerji çektiği için risk alıp ayrıca bir regülatör kullanmamaya karar verdik. (Normalde PicoAPRS maksimum 5 Volt’a kadar dayanıyor, panel ise 5.5V verebiliyor. Fakat kapasitörleri tam dolduramaz ise voltaj daha düşük oluyor, biz de buna güveniyoruz :))

Eğer voltaj çok yukarı çıkmaz ise bu sefer sistemin daha sağlıklı çalışacağını umuyoruz 🙂

Not: APRS konusunda daha detaylı bilgi almak için bu yazımıza göz atabilirsiniz. Ayrıca bu balon hobisi konusunda hiç bilgi sahibi değilseniz, lütfen önce “Sık Sorulan Sorular“ sayfamıza bir gözatın.

Yayın Yapılacak Frekanslar

Değişken frekanslı bir modül kullanıyoruz ama ana frekansımız Avrupa’da ve Türkiye’de yaygın olarak kullanılan 144.800 MHz. Yani dakikada bir bu frekanstan APRS sinyali yollanıyor.

Fakat 15 dakikada bir de 144.390 ve de 144.640 MHz’den de sinyal yollatacağız. Eğer balonumuz çok uzaklara gitmeyi başarırsa diye farklı frekanslar kullanmak zorundayız takip için.
144.800 MHz‘den (Avrupa için) her dakikada bir, 0.5 Watt çıkış gücünde,
144.390 MHz‘den (Amerika için) her 15 dakikada bir, 0.5 Watt çıkış gücünde,
144.640 MHz‘den (Çin için) her 15 dakikada bir, 0.5 Watt çıkış gücünde sinyal yollatacağız.

Pico-APRS-3’de Kullanılan Modüllerin ve Malzemelerin Tüm Listesi

Bu uçuşta sistemin ağırlığı 41 gram

• PicoAPRS : Dünyanın en küçük APRS takip cihazı. Kasasını, pilini , ekranını, vs. çıkartıp bizim balona uygun (hafif) hale getirdik. http://www.db1nto.de/index_en.html

• GPS Modülü ve Anteni (Adafruit GPS)  : Yüksek irtifa uçuşlarına uyfun GPS modülü ve anteni. https://www.direnc.net/ultimate-gps-breakout-66-channel-w10-hz-updates-version-3-adafruit

• Emaye Bobin Teli : Çok hafif ve dışı emaye kaplı olduğu için yalıtkan. Anten olarak kullandık.  http://urun.gittigidiyor.com/bilgisayar-tablet/0-50-emaye-bobin-teli-50-metre-258070434

• Solar Panel (Güneş Pili) : Fazla ağır olmaması için küçük ebatlı 5.5V’luk ve 90 mA’lık solar panellerden kullandık. Epoksi kaplı oldukları için çok ağır oluyor daha büyükleri. https://www.aliexpress.com/item/5PCS-X-0-6W-5-5V-90mA-0-5w-5V-polycrystalline-solar-Panel-small-solar-cell/32321568495.html

• Kapasitör : 2.7V’luk, 10 Farad’lık kapasitörlerden kullandık. Esas bu işler daha ideal  Lithium Ion kapasitörler var. Onlardan edininceye kadar geçici çözüm.  https://www.aliexpress.com/item/Universal-Capacitors-Ultracapacitors-2-7V10F-super-capacitor-10F-2-7V-low-ESR-fast-charging-small-power/32688216790.html

• Silver Giant Round 36″ Qualatex Foil Balloon : Alüminyum parti balonu kullanıyoruz fakat Türkiye’de bu kalitede ve büyüklükte bulmak zor olduğu için Amerika’dan getirtiyorum hep. Fakat parti malzemeleri satan mağazalarda başka markaların daha küçük ebatlılarını (18″ çapında) bulabilirsiniz. https://www.amazon.com/gp/product/B01EZXG3AS

• Balon için helyum :  Hidrojene göre daha pahalı ama kesinlikle çok çok daha güvenli. Kesinlike helyum ile başlayın, ayrıca parti malzemeleri satan yerlerde kolayca bulabilirsiniz. (Lütfen uzmanlaşmadan ve gerekli eğitimi almadan hidrojen kullanmayın. Hidrojen çok yanıcı bir gazdır.)

• Yalıtım için köpük : Her yerde bulabilirsiniz. İnşaat malzemeleri satan mağazalarda kesin oluyor.

Henüz göz atmadıysanız Sık Sorulan Sorular sayfamıza bir göz atmanızı öneririz 🙂 Ayrıca bir sonraki uçuş için de hazırlıklara devam ediyoruz.

Mustafa Tan
TA2MUN