Kod adı PBF-4 olan ve uzaktan takip edebileceğimiz dördüncü piko balon
uçuşumuzu gerçekleştirdik. Uzun bir süre balonumuzdan ses gelmediği için bu uçuşu sonlandırıyoruz. Muhtemelen bir fırtınaya denk geldi.

4. Gün (31 Mart 2017 – 17:00) : Maalesef balonumuzdan dördüncü günde de sinyal alamadık. Muhtemelen halen sorunsuz çalışıyor ama dün aşağıda açıkladığımız gibi Gateway’ler konusunda yetersiz ülkelerden geçtiği için takip edemiyoruz. Şu an Orta Asya’ya doğru gidiyor ve de maalesef orada da Gateway olduğu söylenemez 😦

3. Gün (30 Mart 2017 – 08:30) : Balonumuz üçüncü gününde aşağıdaki tahmini rotayı izleyerek Kuzey Afrika yolculuğuna başlayacak. Öğlen saatlerinde sinyal göndermeye başladığında Libya’da olacağını tahmin ediyoruz. Fakat maalesef Kuzey Afrika ülkelerinde amatör telsizcilik yaygın değil.

Bu yüzden yarına kadar, yani İsrail yakınlarına kadar sinyal almayı beklemiyoruz. İsrail’de ise 7/24 aktif gateway’ler olduğu için sinyal almayı umuyoruz 🙂

Balonumuzun tahmini kuzey afrika rotası

2. Gün (29 Mart 2017 – 18:00) : Balonumuz ikinci gününde İtalya’yı geçerek güneye yani Kuzey Afrika’ya doğru yol almaya başladı. Tunus civarlarından da tekrar doğuya doğru dönmesini bekliyoruz mevcut hava şartlarına bakınca.

Balonumuz ikinci gününde İtalya’yı geçti 🙂

1. Gün (28 Mart 2017 – 17:35) : Balonumuz ilk gününde Çanakkale’ye kadar ulaştı. Yarın öğleye doğru Yunanistan üzerinde sinyal almayı bekliyoruz. GPS kilitlenmesi konusunda zaman zaman sorun yaşandığı için bazı paketler konumsuz geliyor bu yüzden her zaman dakikada bir konum güncellemesi olamıyor. Bazen de bazı paketler geç ulaştırılıyor digipeaterlar tarafından.

Balonumuz ilk gününde Çanakkale’ye ulaştı 🙂

Bir önceki uçuşumuzda, bu sefer değişken frekanslı (frequency agile) bir radyo modülü kullanacağımızı ve bu sayede de balonumuzu daha geniş bir coğrafyada takip edebileceğimizi paylaşmıştık.

Fakat hem henüz bu yeni modül ile olan testlerimiz tamamlanmadığından, hem de hali hazırda elimizde bir tane daha sabit frekanslı bir radyo modülü (Radiometriz HX1) olduğundan, son bir kez daha eski modülden kullanalım istedik.

Fakat bu sefer Avrupa’ya doğru (daha doğrusu İtalya’ya doğru) bir hava akımına denk getirdik ki takip etme süremizi arttıralım. Çünkü Avrupa’da APRS gateway’ler oldukça fazla.

Hazırlık

Bu uçuşta kullandığımız modüller, bir önceki (PBF-3) uçuşumuzda kullandıklarımızla hemen hemen aynı. Sadece bu sefer sıcaklık ve basınç sensörü kullanmadık sistemi biraz daha küçük ve hafif yapma adına. Aslında çok daha fazla hafif olabilirdi fakat yalıtım ve bağlantıları biraz daha güçlendirmek için yine ekstra malzeme kullandık.

Sistemimizle ilgili biraz daha detay paylaşacak olursak:

• Solar panel ve 2 adet 10F’lik kapasitör kullandık. 2 adet kapasitör kullanmamızın nedeni, kış aylarında olduğumuz için güneşten, sistemi sürekli açık tutacak kadar enerji alamamız. Bu nedenle enerjiyi  önce kapasitörlerde stokluyoruz.

• Sistemin kapasitörler tam dolmadan akım çekmemesi için bir voltaj kesici/düşürücü modül kullandık. Bu sayede kapasitörler 5.9 Volt’a ulaşmadan Arduino’ya akım yollayamıyor, 5.9 Volt’a ulaştıktan sonra da 5.3 Volt’a düşünceye kadar akımı kesmiyor ama 5.3 Volt’un altına indiği anda da akımı keserek kapasitörlerin solar panelden gelen enerji ile dolmasını sağlıyor. 5.9 Volt’tan 5.3 Volt’a inmesi 1 dakikadan fazla sürdüğü için de sistemimizin GPS ve sıcaklık sensörlerinden verileri alıp APRS mesajını yollamaya vakti ve enerjisi kalıyor.

• Yine Arduino Pro Mini kullandık ve daha hafif olduğu için 3.3 Volt’luk modelini tercih ediyoruz.

• Balonumuzun APRS sistemi üzerinden takibi için önceki uçuşlarda olduğu gibi 144.800 MHz’lik Radiometrix H1 modülünden kullandık. Anten olarak da bu sefer 100 cm uzunluğunda çok hafif bir bakır tel kullandık.

Not: APRS konusunda daha detaylı bilgi almak için bu yazımıza göz atabilirsiniz.

PBF-4’de Kullanılan Modüllerin ve Malzemelerin Tüm Listesi

• Arduino Pro Mini (3.3V) : Arduino Pro Mini’nin 5 Voltluk modeli de var fakat biz daha hafif olan 3.3 Voltluk olanından kullandık. https://www.direnc.net/arduino-pro-mini-3v3

• GPS Modülü ve Anteni (uBLOX MAX-M8C)  : Yüksek irtifa uçuşları için tasarlanmış 1.5 gramlık bir GPS modülü ve anteni. https://store.uputronics.com/index.php?route=product/product&path=60_64&product_id=72

• Voltaj Düşürücü/Yükseltici Regülatör Kartı S8V3A : Kapasitörlerdeki voltaj belli bir miktarın altına indiğinde sistemin gücünü kesip kapasitörlerin tekrar dolmasını sağlıyor. http://www.robotistan.com/step-upstep-down-voltaj-regulatoru-s8v3a-step-upstep-down-voltage-regul

• APRS Modülü (Radiometrix HX1) : 144.800 MHz frekansında çalışan APRS modülü. https://store.uputronics.com/index.php?route=product/product&search=Radiometrix&product_id=63

• Emaye Bobin Teli : Çok hafif ve dışı emaye kaplı olduğu için yalıtkan. Anten olarak ve modül bağlantılarında kullandık.  http://urun.gittigidiyor.com/bilgisayar-tablet/0-50-emaye-bobin-teli-50-metre-258070434

• Solar Panel (Güneş Pili) : Fazla ağır olmaması için küçük ebatlı 5.5V’luk ve 90 mA’lık solar panellerden kullandık. Epoksi kaplı oldukları için çok ağır oluyor daha büyükleri. https://www.aliexpress.com/item/5PCS-X-0-6W-5-5V-90mA-0-5w-5V-polycrystalline-solar-Panel-small-solar-cell/32321568495.html

• Kapasitör : 2.7V’luk, 10 Farad’lık kapasitörlerden kullandık. Esas bu işler daha ideal  Lithium Ion kapasitörler var. Onlardan edininceye kadar geçici çözüm. https://www.aliexpress.com/item/Universal-Capacitors-Ultracapacitors-2-7V10F-super-capacitor-10F-2-7V-low-ESR-fast-charging-small-power/32688216790.html

• Silver Giant Round 36″ Qualatex Foil Balloon : Alüminyum parti balonu kullanıyoruz fakat Türkiye’de bu kalitede ve büyüklükte bulmak zor olduğu için Amerika’dan getirtiyorum hep. Fakat parti malzemeleri satan mağazalarda başka markaların daha küçük ebatlılarını (18″ çapında) bulabilirsiniz. https://www.amazon.com/gp/product/B01EZXG3AS

• Balon için helyum :  Hidrojene göre daha pahalı ama kesinlikle çok çok daha güvenli. Kesinlike helyum ile başlayın, ayrıca parti malzemeleri satan yerlerde kolayca bulabilirsiniz. (Lütfen uzmanlaşmadan ve gerekli eğitimi almadan hidrojen kullanmayın. Hidrojen çok yanıcı bir gazdır.)

• Yalıtım için köpük : Her yerde bulabilirsiniz. İnşaat malzemeleri satan mağazalarda kesin oluyor.

• Kaynak Kod : Bu uçuşta kullandığımız Arduino kaynak koduna https://github.com/clkasd/picoBalloons adresinden ulaşabilirsiniz.

Henüz göz atmadıysanız Sık Sorulan Sorular sayfamıza bir göz atmanızı öneririz 🙂 Ayrıca bir sonraki uçuş (PBF-5) için de hazırlıklaradevam ediyoruz

Mustafa Tan
TA2MUN