Kod adı PBF-5 olan ve uzaktan takip edebileceğimiz beşinci piko balon
uçuşumuzu gerçekleştirdik. Bu uçuşun amacı balonlarımızın Amerika’ya ulaşıp ulaşmadığını test etmek idi.

Güncelleme (25 Nisan 2017 – 20:21) : Balonumuzdan son sinyal almamızdan bu yana 9 gün geçmesine rağmen henüz Amerika’dan bir ses çıkmadı. Normalde 9 günde Amerika’ya ulaşmış olması lazımdı.

Ses çıkmadığına göre balonumuzun başına bir iş geldi yolda. Bir sonraki balonumuzda değişken frekanslı bir modül kullanarak ne kadar gittiğini görmeyi umuyoruz.

Güncelleme (16 Nisan 2017 – 17:41) : Maalesef dün gece rüzgarın hızlanması ve yönünü güneydoğuya doğru çevirmesi nedeniyle balonumuz Gaziantep üzerinden değil muhtemelen Suriye üzerinden geçti. Bu yüzden Gaziantep’de hazır bekleyen iGate tarafından duyulamadı.

Fakat Hatay’ın Yayladağ ilçesindeki yüksek mevkii’deki bir amatör telsizci balonumuzun sinyalini net bir şekilde almış. Lakin yanındaki cihazda APRS özelliği olmadığı için balonun o anki konumunu paylaşamadı. Dolayısıyla balonumuz esas amacına yani Amerika’ya doğru yola çıkmış oldu. Eğer yolda başına bir iş gelmez ise, yaklaşık 10 gün sonra sinyal almayı bekliyoruz.

Güncelleme (15 Nisan 2017 – 19:30) : Dün gece rüzgar yönü aşağıya kayınca balonumuz Akdeniz’e kadar inmiş. O civarda balonumuzun sinyalini temiz bir şekilde alabilen 144.390 MHz’de bir iGate olmadığı için uzun süre habersiz kaldık.

Fakat sağ olsun Antalya’dan Emirhan Bey (TA4AEI) saatlerce arabasıyla dolaşarak saat 16:22’de, balonumuzun Alanya semalarında olduğunu gösteren aşağıdaki sinyali aldı ve bizimle paylaştı.

Emirhan Bey’in (TA4AEI) araç telsizi ile aldığı balonumuzun APRS sinyali.

Emirhan Bey’in paylaştığı konum bilgisini kullanarak da aşağıdaki günce rotayı çıkardık. Tabii yine gece rüzgar çok yön değiştirmez ise balonumuzun rotası aşağıdaki şekilde olacak. Yine yavaş ilerleyeceğini varsayarak yarın sabah Gaziantep’deki iGate’lere sinyal yollamasını bekliyoruz.

Güncelleme (14 Nisan 2017 – 19:45) : Balonumuz ilk gün Eskişehir açıklarına kadar geldi. Anadolunun batı bölgesinde bugün hava çok iyi olduğu için balonumuz çok yavaş yol aldı. Yarın da Konya-Niğde arasında bir yerlerde tekrar sinyal vermeye başlamasını bekliyoruz.

Bu arada yol boyunca iGate’lerini bizim için 144.390 MHz’e ayarlayan aşağıdaki gönüllülere de teşekkürü borç biliriz 🙂

TA1FL – Uluçali Atam – İstanbul
TA2IKY – Yalova
TA2AOB – Semih Cemil Onsekizoğlu – Sakarya

————–

Bir önceki uçuşumuzda, bu sefer değişken frekanslı (frequency agile) bir radyo modülü kullanacağımızı ve bu sayede de balonumuzu daha geniş bir coğrafyada takip edebileceğimizi paylaşmıştık. Aslında değişken frekanslı modül hazır, fakat halen bazı sorunlar yaşıyoruz. Sorun elimizdeki modülden mi kaynaklanıyor, yoksa genel bir sorun mu diye tam anlamak için aynı modülden tekrar sipariş verdik. Elimize ulaştıktan sonra detaylı test yapıp ona göre kullanacağız.

Bu arada boş durmamak adına 🙂 sorunsuz çalıştığını bildiğimiz yine Radiometrix HX1 modülünden kullanarak bir balon daha gönderelim istedik. Fakat bu sefer her zaman kullandığımız 144.800 MHz’den yayın yapandan değil Amerika’daki APRS frekansı olan 144.390 MHz’li bir modül kullanacağız. Bunun amacı da balonumuzun Amerika’ya ulaşıp ulaşamadığını test etmek.

Cuma ve Cumartesi günkü tahmini rota.

Bu arada 144.800 MHz’den yayın yapmadığımız için balonumuzu Türkiye’den geçerken Amatör Telsizcilerden yardım isteyeceğiz 🙂 Şöyle ki balonun aprs.fi’den takip edebilmesi için bazı gateway’lerin 144.390 MHz’e ayarlanması gerekiyor. Eğer böyle bir imkanınız var ise ve balonumuz yarın ve cumartesi için  yakınlarınızdan (en fazla 300 km) geçiyorsa, iGate’inizi 144.390 MHz’e ayarlayabilirseniz seviniriz. (Biz İstanbul’da en az bir tane ayarlayacağız, fakat en fazla Eskişehir’e kadar sinyal alacaktır.)

Eğer böyle bir imkanınız yok ise. Telsizinizi 144.390 MHz’e ayarlayıp dakikada bir yollanan 2 saniyelik sinyali duyup duymadığınız paylaşmanız bile yeterlidir 🙂

Not: Balonumuz geceleri güneş olmadığı için sinyal yollayamıyor.

Hazırlık

Bu uçuşta kullandığımız modüller, bir önceki (PBF-4) uçuşumuzda kullandıklarımızla hemen hemen aynı. En büyük fark yukarıda paylaştığımız gibi radyo modülünün frekansı.

Sistemimizle ilgili biraz daha detay paylaşacak olursak:

• Solar panel ve 2 adet 15F’lik kapasitör kullandık. 2 adet kapasitör kullanmamızın nedeni enerjiyi önce depolayıp sisteme stabil bir şekilde enerji vermek.

• Yine Arduino Pro Mini kullandık ve daha hafif olduğu için 3.3 Volt’luk modelini tercih ediyoruz.

• Balonumuzun APRS sistemi üzerinden takibi için önceki uçuşlarda olduğu gibi 144.390 MHz’lik Radiometrix H1 modülünden kullandık.

Not: APRS konusunda daha detaylı bilgi almak için bu yazımıza göz atabilirsiniz.

PBF-5’de Kullanılan Modüllerin ve Malzemelerin Tüm Listesi

• Arduino Pro Mini (3.3V) : Arduino Pro Mini’nin 5 Voltluk modeli de var fakat biz daha hafif olan 3.3 Voltluk olanından kullandık. https://www.direnc.net/arduino-pro-mini-3v3

• GPS Modülü ve Anteni (uBLOX MAX-M8C)  : Yüksek irtifa uçuşları için tasarlanmış 1.5 gramlık bir GPS modülü ve anteni. https://store.uputronics.com/index.php?route=product/product&path=60_64&product_id=72

• APRS Modülü (Radiometrix HX1) : 144.390 MHz frekansında çalışan APRS modülü. https://store.uputronics.com/index.php?route=product/product&search=Radiometrix&product_id=63

• Emaye Bobin Teli : Çok hafif ve dışı emaye kaplı olduğu için yalıtkan. Anten olarak ve modül bağlantılarında kullandık.  http://urun.gittigidiyor.com/bilgisayar-tablet/0-50-emaye-bobin-teli-50-metre-258070434

• Solar Panel (Güneş Pili) : Fazla ağır olmaması için küçük ebatlı 5.5V’luk ve 90 mA’lık solar panellerden kullandık. Epoksi kaplı oldukları için çok ağır oluyor daha büyükleri. https://www.aliexpress.com/item/5PCS-X-0-6W-5-5V-90mA-0-5w-5V-polycrystalline-solar-Panel-small-solar-cell/32321568495.html

• Kapasitör : 2.7V’luk, 15 Farad’lık kapasitörlerden kullandık. Esas bu işler daha ideal  Lithium Ion kapasitörler var. Onlardan edininceye kadar geçici çözüm. https://www.aliexpress.com/item/supercapacitors-2-7v15f-ultra-capacitor-electronic-kit-mk-new-handbags-high-current-discharge-capacitor/32570913158.html

• Silver Giant Round 36″ Qualatex Foil Balloon : Alüminyum parti balonu kullanıyoruz fakat Türkiye’de bu kalitede ve büyüklükte bulmak zor olduğu için Amerika’dan getirtiyorum hep. Fakat parti malzemeleri satan mağazalarda başka markaların daha küçük ebatlılarını (18″ çapında) bulabilirsiniz. https://www.amazon.com/gp/product/B01EZXG3AS

• Balon için helyum :  Hidrojene göre daha pahalı ama kesinlikle çok çok daha güvenli. Kesinlike helyum ile başlayın, ayrıca parti malzemeleri satan yerlerde kolayca bulabilirsiniz. (Lütfen uzmanlaşmadan ve gerekli eğitimi almadan hidrojen kullanmayın. Hidrojen çok yanıcı bir gazdır.)

• Yalıtım için köpük : Her yerde bulabilirsiniz. İnşaat malzemeleri satan mağazalarda kesin oluyor.

• Kaynak Kod : Bu uçuşta kullandığımız Arduino kaynak koduna https://github.com/clkasd/picoBalloons adresinden ulaşabilirsiniz.

Henüz göz atmadıysanız Sık Sorulan Sorular sayfamıza bir göz atmanızı öneririz 🙂 Ayrıca bir sonraki uçuş (PBF-6) için de hazırlıklara devam ediyoruz

Mustafa Tan
TA2MUN